Bemiddeling : een geloofwaardig alternatief voor justitie.

De afgelopen tien jaar is het aantal echtscheidingen afgenomen. StatBel zegt dat er in 2020 21.300 gevallen werden geregistreerd, wat een daling van 5% betekent ten opzichte van 2019. Het Belgische statistiekbureau wijst er echter op dat in België vier op de tien huwelijken eindigen op een breuk.

Echtscheidingsprocedures zijn vaak conflictueus en er zijn er slechts weinig die geen nevenschade veroorzaken. Of het nu gaat om de verdeling van de meubelen, de voogdij over de kinderen of het bedrag van de alimentatie, communicatie wordt soms onmogelijk.

Via verschillende structuren probeert Joséphine d’Ansembourg, advocaat en gecertificeerd bemiddelaar, families de kans te geven hun conflicten te beheren door middel van familiebemiddeling.

Wanneer de wil om te scheiden niet expliciet voelbaar is, wordt het noodzakelijk om de communicatie tussen de partijen te herstellen om zodoende het ergste te voorkomen. Het doel van deze "zachte methode" is te komen tot een scheidingsovereenkomst die door de rechter kan worden gehomologeerd en die vervolgens dezelfde waarde heeft als een vonnis.

Wat is uw achtergrond in de bemiddeling ?

Na twee jaar opleiding in bemiddeling ben ik lid geworden van de vzw Trialogues (een interdisciplinaire vereniging die bemiddelaars samenbrengt) waarmee ik vandaag de dag nog steeds werk. Ik vond deze eerste ervaring zo leuk dat ik snel mijn eigen structuur wilde ontwikkelen in het gezelschap van Anaïs De Wolf, advocaat en gecertificeerd bemiddelaar in familiezaken, die ik tien jaar eerder ontmoet had op de universiteitsbanken.

Overtuigd van onze complementariteit richtten we een vzw op met drie waarden : evenwicht (persoonlijk), connectie (naar zichzelf en naar de ander) en creativiteit (in de zoektocht naar een oplossing).

Drie maanden na het indienen van onze statuten bij het Belgisch Staatsblad, begonnen we te communiceren over ons project genaamd “Trève” (wapenstilstand, rustpauze, time-out) en presenteerden wij het aan de hulp- en beschermingscentra voor de jeugd en aan centra voor gezinsplanning. Een fondsenwervingscampagne stelde ons in staat om onze website, onze visuele identiteit, enz… te financieren.

Kortom, we proberen conflictbeheersing te vergemakkelijken om zo wat meer menselijkheid in onze wereld te brengen door bemiddeling toegankelijk te maken en van jongs af aan, aan preventie te doen.

De bemiddeling :

Bemiddeling gaat ervan uit dat niemand beter weet hoe een conflict te beheersen dan de betrokkenen. Een neutrale derde stelt zich ten dienste van beide partijen om ervoor te zorgen dat er een nieuwe dynamiek in hun relatie wordt ingevoerd. In de meeste gevallen is kunnen uitwisselen en begrijpen, zonder het ermee eens te zijn, een aanleiding om onze ogen te openen voor de redenen die tot dit conflict hebben geleid.

Anaïs en ik doen al onze bemiddelingen als duo. De een let op de setting, terwijl de ander focust op wat er gezegd wordt en ervoor zorgt dat er geen misverstanden zijn.
Bemiddelaars zijn noch therapeuten, noch psychologen. Dit beroep wordt soms gedegradeerd tot een karikatuur door een strenge expert die ons in zijn stoffig cabinet ontvangt, maar tot nu toe liet onze frisse, lichte en onconventionele kant ons toe om goed ontvangen te worden.

In tegenstelling tot een wijdverbreide misvatting is bemiddeling over het algemeen goedkoper dan een procedure. Om het verder te democratiseren, hanteren wij dalende tarieven in functie van de lonen. Ook wordt er rechtsbijstand geboden aan mensen met een bescheiden inkomen.

Wanneer een "gebarsten" koppel ons contacteert, volgen wij een goed gedefinieerde procedure om in een vreedzaam klimaat tot een onderhandelde oplossing te komen. Op deze manier bespaart bemiddeling ook energie.

Uit winstbejag hebben sommige advocaten er belang bij om de procedure te verlengen... In een familiegeschil is het verboden om te bemiddelen en tegelijkertijd een gerechtelijke procedure in te leiden.

Afgezien van het emotionele aspect, moeten rechtzoekenden de ondraaglijke vertragingen ondergaan die door justitie worden opgelegd. Bovendien, als het huwelijksconflict zich afspeelt rond de kinderen, zijn de rechters niet altijd in staat om de ouders te herinvesteren in hun verantwoordelijkheid.

Een rechter staat stil bij het geschil en kijkt vervolgens in zijn code wat er op deze zaak van toepassing is, terwijl de bemiddelaar stilstaat bij het conflict en het probeert te begrijpen buiten het geschil om.

Sinds juni 2018 kan een rechter, naast de verplichting om te praten over alternatieve geschillenbeslechting (ADR of Alternative Dispute Resolution), ook bemiddeling opleggen als hij vindt dat een van de twee partijen er voorstander van is.

Conflictpreventie en -beheer :

Preventie betekent : de oorzaak van het probleem aanpakken. Onze ambitie is om naar scholen te gaan en daar workshops aan te bieden over conflictpreventie en -beheersing door de methode van geweldloze communicatie (NVC of Nonviolent Communication) toe te passen.

De "bemiddeling door gelijken" wordt toegepast tussen studenten met dezelfde status en is een ondersteunende actie die ten dienste staat van kwesties zoals de strijd tegen geweld en intimidatie, het risico op afhaken en de opvoeding tot burgerschap. Jongeren spelen het spel mee en geven vrij snel toe als ze voor welwillende mensen staan die niet oordelen.

Voor welke uitdagingen sta je ?

Het is absoluut noodzakelijk om neutraal te blijven en niet "in een exclusieve empathie” tegenover de ene of de andere partij te vervallen. Wij moeten hen ook geen juridisch advies geven, maar in werkelijkheid is het niet altijd gemakkelijk.

Tot slot slagen slechts weinig bemiddelaars erin om van hun beroep te leven. Het is vaak een tweede beroep. Het zou ideaal zijn indien wij ons 100% konden toeleggen op "Trève"...

Trève vzw : www.treve.be

Voor meer informatie :
Federale Bemiddelingscommissie : https://www.cfm-fbc.be/fr